İnsan omurgası üzerine düşen yükü absorbe etmek, yük dağılımını sağlamak, tam hareket açıklığı oluşturmak ve fonksiyonelliği sağlamak için doğal eğriliklere sahiptir. Bu eğrilikler sayesinde omurgaya ve çevre kaslara düşen yük minimuma iner. Yandan bakıldığında torakal (boyun ve bel arası) bölgede arkaya doğru doğal bir eğrilik vardır ve kifoz olarak adlandırılır. Torakal kifoz sağlıklı insanın en az enerjiyi harcayarak dik pozisyonda durabilmesi için gereklidir. Ancak çeşitli sebeplerle kifoz derecesi artar ve patolojik sınırlara ulaşarak fizyolojik dengeyi bozar.

Kifoz Tipleri Nelerdir ?

Yapısal ve postüral kifoz olarak incelenir. Yapısal kifozda altta yatan başka bir hastalık vardır ve omurga hızla öne doğru bükülme eğilimindedir. Yapısal kifozun bir çok sebebi vardır ancak en sık nedeni scheurmann kifozudur. Postüral kifoz ise tamamen duruşa ve yanlış kullanıma bağlı genellikle ergenlik çağında görülen kambur görünümdür. Scheurmann kifozunda kişi duruşunu düzelt uyarısıyla dik duramaz ancak postüral kifozda duruşunu düzeltebilir.

Scheuermann ( Yapısal ) Kifozu Nedir ?

Omurlarda yapısal değişiklikler sonucu kamalaşma meydana gelir ve torakal eğrilik artar. Ergenlik dönemindeki ilerleyici kifozun en sık nedenidir. Postüral kifozdan ayıran en önemli özellik kişinin dik dur uyarısı sonucunda duruşunu düzeltememesidir. Hastalık ilerleyici olduğu için ciddi bir tedavi gerektirir. İlerleyen vakalarda hastanın solunumu ve hareketleri ciddi derecede kısıtlanır.

Postüral ( Duruşa Bağlı ) Kifoz Artışı Nasıl Oluşur ?

Torakal bölgedeki fleksör ve ekstensör kasların kuvvet ve uzunluk dengesi sırt bölgesindeki doğal eğriliğin korunmasını sağlar. Bu kaslar arasında zaman içerisinde yanlış kullanıma bağlı olarak oluşan dengesizlik eğriliğin artmasına sebep olabilir. Özellikle çocuklar , ergenler ve masa başı işlerde çalışanlarda yanlış oturma pozisyonuna bağlı olarak kifoz artışı meydana gelebilir. Egzersiz yapılmaması ve sedanter yaşam kaslar arasındaki dengeyi bozar. Ön taraf kasların gerilmesi ve sırt kaslarının güçsüzleşmesi sonucu zaman içerisinde eğrilik artar.

Kifoz Artışı Belirtileri Nelerdir ?

• Sırt Eğriliğinin Artması : Sırt eğriliğinin artmasıyla omuzlar öne doğru yer değiştirir. Başın pozisyonu öne doğru gelir. Kambur bir görünüm oluşur
• Ağrı : Omurgaya binen yükün artması ve kas uzunluklarındaki değişme sonucu sırt , omuz, boyun ve bel bölgesinde ağrı oluşur.
• Hareket Kısıtlılığı : Kifoz artışından dolayı biyomekani bozulur. Boyun omuz ve gövde hareketleri kısıtlanır.
• Solunum Kapasitesinin Azalması : İlerleyen vakalarda göğüs kafesinin yapısı bozulduğu için solunum fonksiyonları etkilenebilir.
• Nörolojik Semptomlar : İlerleyen vakalarda omurga yapısı bozulduğu için sinir basıları oluşabilir. Buna bağlı olarak vücudun çeşitli bölgelerinde uyuşma karıncalanma ve güç kaybı görülebilir.

Kifozda Tanı ve Değerlendirme

Öncelikle kifozun tipinin belirlenmesi çok önemlidir. Bu farkın anlaşılmasındaki en kolay yöntem hastadan duruşunu düzeltmesinin istenmesidir. Yapısal kifozda hasta duruşunu düzeltemezken postüral kifozda duruşunu düzeltebilir. Yapısal ve fonksiyonel kifoz ayırımı yapıldıktan sonra kifoz derecesi ölçülür. 55 derece üzerindeki eğrilikler tedavi gerektirmektedir. Eğriliğin dışında omuz, bel boyun bölgeleri hareketleri de değerlendirilir. İlerleyen vakalarda solunum testleri ve nörolojik testler yapılır.

Kifoz Artışı Tedavisi Nasıldır ?

Kifoz tedavisinde erken tanı çok önemlidir. Özellikle ergenlik çağında başlayan duruş bozukluğu zamanla artarak kalıcı olabilmektedir. Yapısal (Scheuermann) kifoz ve postüral kifozun tedavisi farklılık göstermektedir. Postüral kifozda fizik tedavi ve hasta eğitimi ile tedavi sağlanır. Yapısal kifozda ise fizik tedavinin yanında ortez tedavisi ve cerrahi tedavi gerekebilir.

Kifoz Artışında Uygulanan Fizik Tedavi Yöntemleri

• Manuel Terapi: Omurgaya uygulanan teknikler ile omurga hareketliliği ve düzgünlüğü tekrar sağlanır.
• Egzersiz: Dik duruşun sağlanması ve bu duruşun korunması için birçok egzersiz uygulaması yapılır. Kuvvetlendirme , germe , esneklik ve postür egzersizleri kifoz tedavisinde çok etkilidir.
• Klinik Pilates : Klinik pilates uygulamaları omurga çevresi doğru postürü sağlayan yüzeyel ve derin kasları kuvvetlendirmede ve esnetmede oldukça etkilidir. Kifozun azaltılmasına ve sağlıklı dik duruşun korunmasına yardımcı olur.
• Hasta Eğitimi: Hastanın duruşunun tekrar bozulmaması ve tedaviye destek amacıyla yapması ve yapmaması gerekenler konusunda hastaya eğitim verilir.